Ιωάννης Μεταξάς - Βιβλιογραφία
Ιωάννης Μεταξάς - Βιβλιογραφία
Τα ιστορικά κείμενα της ιστοσελίδας μας βασίζονται στο προσωπικό Αρχείο του Ιωάννη Μεταξά, που βρίσκεται στα Γ.Α.Κ. και σε άλλα κείμενα του ιδίου δημοσιευμένα σε βιβλία και εφημερίδες. Έρευνα έχει γίνει επίσης σε αρχεία που βρίσκονται σε δημόσια η ιδιωτικά ιδρύματα, σε βιβλιοθήκες, σε προσωπικά αρχεία και στην βιβλιογραφία ελληνική ή ξένη. Όλα τα κείμενα έχουν συνταχθεί από την αρχαιολόγο συγγραφέα Ιωάννα Φωκά-Μεταξά, που διατηρεί τα συγγραφικά τους δικαιώματα. Η διαμόρφωση της ιστοσελίδας είναι έργο του φίλου μας Γιάννη Δ. Παπαδήμου ( iophoca@ioannismetaxas.gr )
ΠΗΓΕΣ-ΑΡΧΕΙΑ
Αρχεία που ερευνήθηκαν ή παρέχουν σχετικό αρχειακό υλικό και υπάρχουν στην ιστοσελίδα.
Ο Ελληνικός Στρατός κατά τους ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ Επιχειρησεις εν Ηπειρω
Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΩΝ ΣΕΒΡΩΝ 1920 - Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΛΩΖΑΝΗΣ (ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ & ΦΕΚ Α'238/25 ΑΥΓ 1923)
- Γενικά Αρχεία του Κράτους Γ.Α.Κ. (Κεντρική Υπηρεσία, Ίδρυμα Μποδοσάκη,
οδός Δάφνης 61, τκ.15452, Παλαιό Ψυχικό).
Αρχείο Ιωάννου Μεταξά Κ 065, Αρχείο Ε.Ο.Ν, Αρχείο Σπίθας (Δωρεά Οικογένειας Ι. Μεταξά).
Η ψηφιοποίηση του Αρχείου του Ιωάννη Μεταξά έγινε με οικονομική προσφορά της Ιωάννα Φωκά-Μεταξά.
- Αρχείο Ηρακλή Πετιμεζά.
- Βουλή των Ελλήνων, Κτήριο Κοινοβουλίου. Τμήμα πολυτίμων (Φωτογραφικό αρχείο, 4000 φωτογ.
(Δωρεά Οικογένειας Ι. Μεταξά).
- Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων, οδός Λένορμαν κτήριο Καπνεργοστασίου.
Βιβλιοθήκη Ιωάννου Μεταξά, 3000 τόμοι (Δωρεά Οικογένειας Ι. Μεταξά).
- Κοινοβουλευτικές δημηγορίες
- Αναγκαστικοί Νόμοι (Εφημερίδες της Κυβερνήσεως)
- Ε.Λ.Ι.Α, - Μ.Ι.Ε.Τ.
Αρχείο Κώστα Κοτζιά, (Δωρεά Οικ. Κ. Κοτζιά),
Αρχείο Θεολόγου Νικολούδη, (Δωρεά Οικ. Θ. Νικολούδη,)
- Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, Αρχείο Φραντζή
- Πολεμικό Μουσείο, Φωτογραφικό Αρχείο.
- Δ.Ι.Σ. Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού
- Αρχείο Υπουργείου Εξωτερικών
- Ίδρυμα Παναγιώτη Κανελλόπουλου. Αρχείο Παναγιώτη Κανελλόπουλου-
- Ιδιωτικά Αρχεία, φωτογραφικά Αρχεία και προφορικές μαρτυρίες:
- Αρχείο Ιωάννας Φωκά-Μεταξά.
- Αρχείο Νανάς και Ευγενίου Φωκά
- Αρχείο Λουκίας Μεταξά
- Αρχείο Αλέκου Κανελλόπουλου
- Αρχείο Κωνσταντίνου Μανιαδάκη
- Αρχείο Γεωργίου Κάρτερ
- Αρχείο Ελένης Φραγκιά-Παπαδήμου (προφ. Μαρτυρία)
- Αρχείο Λόπης Λαχανά
- Αρχείο Αντιγόνης Βρυώνη-Χατζηθεοδώρου (προφ. μαρτυρία)
- Αρχείο Χριστίνας Τζάθα
- Αρχείο Μαίρης Ουτσελάτση
- Αρχείο Ναταλίας Μελά-Ιωαννίδη
-Αρχείο Γερασίμου Β. Πανά
- Φωτογραφικό αρχείο Κωνσταντίνου Νικολάου Σπέντζα
- Φωτογραφικό αρχείο Κλειώς Μαντζούφα
- Φωτογραφικό αρχείο & VIDEO
- Εφημερίδες Εποχής 1936 - 1941 - Αρχείο Εφημερίδων - ΑΓΡΟΤΙΚΟΝ ΜΕΛΛΟΝ - ΞΕΝΟΣ ΤΥΠΟΣ
- Αρχείο Περιοδικών - ΝΑΥΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ
- Ι.Μεταξάς, Λόγοι και Σκέψεις 1936-1941 (Α και Β τόμος, 847 σελίδες)
Ι.Μεταξάς, Το προσωπικό του Ημερολόγιο. (Τόμοι Α,Β,Γ,Δ)
- Τα 10 Υπομνήματα του Ι. Μεταξά προς τον Ε. Βενιζέλο 1913-1914.
- Συνομιλία Μεταξά Γούναρη την 25η και 29η Μαρτίου 1921.
- Ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού Ι.Μεταξά προς τους ιδιοκτήτας και Αρχισυντάκτας
του Αθηναικού τύπου εις το Γενικόν Στρατηγείον την 30η Οκτωβρίου 1940.
- Επιστολές, Κοινοβουλευτικές δημηγορίες κ.α.
- «Ελληνική Λευκή Βίβλος 1940». Τα διπλωματικά έγγραφα του Ελληνοιταλικού Πολέμου.
Έκδοσις Υπουργείου Εξωτερικών 1940, (ελληνικά και γαλλικά).
- Το έργο της 4ης Αυγούστου συνολικά.
- Εργα, της 4ης Αυγούστου 1936-1940 κατά έτος,
- Το περιοδικό η Νεολαία, 133 τεύχη (15.10.1938 - 26.4.1941).
- Τα θούρια και τα εμβατήρια.
- Τα τραγούδια της Ε.Ο.Ν.
- Τον κατάλογο της Βιβλιοθήκης του Ιωάννου Μεταξά, με αλφαβητική σειρά συγγραφέων, των τόμων που ανευρέθηκαν στο διαδίκτυο στην ιστοσελίδα της Βιβλιοθήκης της Βουλής, στο πρόγραμμα «Ναυτίλος». Η δωρεά της βιβλιοθήκης έγινε προς την Βουλή των Ελλήνων από την οικογένεια του Ι.Μεταξά «...εις εκτέλεσιν της εικαζομένης βουλήσεως του δικαιοπαρόχου υπό τον όρον ότι θα διατεθεί ειδική αίθουσα με τον τίτλο Βιβλιοθήκη Ιωάννου Μεταξά ...».
Με οικονομική προσφορά της Ιωάννα Φωκά-Μεταξά, έγινε η κατάταξή και καταλογογράφηση των τόμων από την βιβλιογράφο Νάνση Κριτσόβα.
- Προσωπικές μαρτυρίες σε μορφή video.
Από ντοκουμέντα που προέρχονται από το διαδίκτυο.
Από πρόσωπα που έδρασαν ως μέλη της Ε.Ο.Ν και της ΣΠΙΘΑΣ.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Οι βιογραφίες που έχουν μέχρι σήμερα εκδοθεί για τον Ιωάννη Μεταξά είναι περιορισμένες σε περιεχόμενο, χωρίς ανάλογη βιβλιογραφική ενημέρωση και αποκομμένες από την ευρωπαϊκή ιστορία, ακόμα και στις παραμονές του Β' Παγκοσμίου Πόλεμου. Οι σύντομες βιογραφίες που έχουν εκδοθεί από το 1938 και μέχρι σήμερα έχουν μάλλον δημοσιογραφικό χαρακτήρα, με αυθαίρετες ερμηνείες της προσωπικότητάς του ή ηθελημένες παρερμηνείες λόγω πολιτικών σκοπιμοτήτων, ορισμένα επιπόλαια συμπεράσματα για τις πολιτικές του αποφάσεις, και διάφορες αντιφάσεις καθώς και επιλεκτικές χρήσεις παραπομπών από το Ημερολόγιο, με τρόπο που να εξυπηρετούν τον συγγραφέα και τις πολιτικές του πεποιθήσεις.
Μία λανθασμένη ερμηνεία της προσωπικότητάς του έχει δοθεί επίσης και στα τηλεοπτικά σήριαλς βασισμένη και αυτή στις δημοσιογραφικές «απεικονίσεις» του.
Σημαντικές μελέτες έχουν γίνει είτε ως μεμονωμένες διδακτορικές διατριβές είτε ως συλλογικά έργα. Στην ιστοσελίδα δεν αναφέρονται προς άρσιν παρεξηγήσεων και για να μην χαρακτηριστεί πολιτικά στην περίπτωση μη αναφοράς.
Οι αριθμητικά ελάχιστες αξιόπιστες μελέτες που έχουν μέχρι σήμερα γίνει, είχαν σαν αποτέλεσμα την ανεπάρκεια από πλευράς βιβλιογραφίας, στην προσπάθεια καταγραφής ενός πλήρους έργου. Οι περισσότερες αναφέρονται στην εξωτερική πολιτική και στην στρατιωτική ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα απομνημονεύματα των πρωταγωνιστών στρατιωτικών και διπλωματών. Όμως δεν έχουν γίνει μελέτες για σημαντικά κεφάλαια όπως:
- Την συμμετοχή και την συμβολή του Ιωάννη Μεταξά στην προετοιμασία και την διεξαγωγή των Βαλκανικών πολέμων,
- Τα Υπομνήματα που υπέβαλε προς τον Ελ. Βενιζέλο, στο διάστημα της στρατιωτικής μέχρι το 1915,
και τον Εθνικό Διχασμό.
- Την συμβολή του στην κοινοβουλευτική ζωή της χώρας από το 1922- 1936.
- Το σημαντικό έργο του στο Υπουργείο Συγκοινωνίας το 1926-1928, που στη συνέχεια εγκαινίασε ο Ε. Βενιζέλος.
- Το κοινωνικό, δημοσιονομικό, και πολιτιστικό έργο της 4ης Αυγούστου.
- Τα δημόσια έργα επί 4ης Αυγούστου.
Και άλλα πολλά.
Μια σύντομη απάντηση σε αυτό το φαινόμενο είναι ότι ο Ιωάννης Μεταξάς έδρασε πάντα σαν αυτόνομο άτομο και άφησε σημαντικό έργο χωρίς ιδιαίτερη κομματική υποστήριξη. Κάτι διαφορετικό από την ελληνική νοοτροπία και πραγματικότητα. Αποτέλεσμα ήταν μετά τον θάνατό του να μην γνωρίσει υποστήριξη από ένα κόμμα, αντίθετα να γίνει στόχος και κεφάλαιο προς εκμετάλλευση από κάθε πολιτική και κομματική ηγεσία είτε αυτή ήταν συντηρητική, είτε προοδευτική είτε ακραία, με ανοίκειους χαρακτηρισμούς προς το πρόσωπό του ή την απόλυτη σιωπή.
Με λανθασμένη λογική ταυτίζουν ορισμένοι τον Ιωάννη Μεταξά με την εποχή της επταετίας των συνταγματαρχών 1967-1974, χωρίς να υπάρχει απολύτως καμία σύγκριση των γεγονότων που δημιούργησαν τα δύο καθεστώτα, των προσώπων που ηγήθηκαν και των επιπτώσεων της δράσης τους στη ιστορία της Ελλάδος. Αυτό έχει σαν συνέπεια νέες παρερμηνείες για την προσωπικότητά του από το ευρύ κοινό.
Ο ανώνυμος ελληνικός λαός, που στήριξε με έργα και τίμησε το έργο του κατά την 4η Αυγούστου, κάτι που επίσης δεν αναφέρεται στην μέχρι σήμερα βιβλιογραφία, για το οποίο όμως υπάρχουν στοιχεία που το αποδεικνύουν, τιμά την μνήμη του με σεβασμό και αγάπη μέχρι και σήμερα. Μάρτυρας αδιάψευστος παραμένει ένα ανέκδοτο βιβλίο επισκεπτών, στην οικία του.
Ένας μελετητής της ιστορίας σήμερα θα πρέπει να δει τις πηγές, τα ελληνικά και ξένα αρχεία εξ' αρχής. Με σεβασμό να μελετήσει την μέχρι σήμερα βιβλιογραφία πάσης πολιτικής αποχρώσεως αλλά συγχρόνως να κάνει σοβαρό έλεγχο κάτω από ποίες πολιτικές και πανεπιστημιακές συνθήκες έγιναν τα έργα αυτά, τι αντιπροσώπευαν οι συγγραφείς τους και τι ακριβώς ιστορικά και πολιτικά εξυπηρετούσαν.
¶ξιο προσοχής παραμένει το γεγονός ότι η απόλυτος σιωπή που τηρείται από την ελληνική πολιτική και στρατιωτική ηγεσία γύρω από το πρόσωπο του Ιωάννη Μεταξά και το έργο του, έχει επιπτώσεις και στην εικόνα που προβάλλεται για την Ελλάδα από τους ευρωπαίους στο διαδίκτυο, όσον αφορά την σημαντική συμμετοχή της Ελλάδας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ενδεικτικά στην ιστορική ιστοσελίδα τη σχετική με τον Παγκόσμιο Πόλεμο στο BBC δεν αναφέρεται πουθενά η Ελλάδα.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Ιωάννου Μεταξά το προσωπικό του Ημερολόγιο. Εκδόσεις Γκοβόστη και σε "ανατύπωση" από τον τον κύριο Γεώργιο Λιάγα 6932343591 και 2313051303.
- Σημαντική πηγή αποτελούν οι Λόγοι της 4ης Αυγούστου του Ι.Μεταξά.
- Η Iστορία του Εθνικού Διχασμού. Η αρθρογραφία Ε. Βενιζέλου και Ι. Μεταξά, στις εφημερίδες Ελεύθερον Βήμα 1934 και Καθημερινή 1934-1935 αντίστοιχα, είναι το σημαντικότερο ιστορικό κείμενο για τον διχασμό. Σήμερα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κυρομάνος. Θεσσαλονίκη.
-Η Ιστορία του Εθνικού Διχαστμού και της Μικρασιατικής Καταστροφής Η αρθογραφία του Ι.Μεταξά
στην εφημερίδα Καθημερινή 1934-1935. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "ΕΚΑΤΗ" Χ.Κ. Νικολάκης.
Πολλά είναι τα δημοσιεύματα και η αρθρογραφία του Ιωάννη Μεταξά, στον ημερήσιο τύπο από το 1921, όταν αρχίζει την πολιτική του σταδιοδρομία. Η αρθρογραφία αυτή παραμένει αδημοσίευτη σε τόμο.
- Ελληνικές Κυβερνητικές εκδόσεις 1936-1941
Κατά την εποχή της 4ης Αυγούστου εξεδόθησαν έντυπα τεύχη αναφερόμενα στο Έργο και στα Έργα της 4ης Αυγούστου. Εκδόσεις κυκλοφόρησαν επίσης από τα διάφορα Υπουργεία, Υπουργείο Τύπου και Τουρισμού, σχετικά με την προβολή του Τουριστικού ενδιαφέροντος που παρέχει η Ελλάδα. Υφυπουργείο Γεωργίας υπό Υφυπουργού Μπάμπη Αλιβιζάτου. Από την Ραδιοφωνία. Έντυπα υπάρχουν επίσης από τις Πρώτες Πανελλήνιες Εκθέσεις ζωγραφικής στο Ζάππειο. Την «Έκθεση Υγιεινής στο Ζάππειο». κ.α.
- Υπουργείου Εξωτερικών, Λευκή Βίβλος.
- Εφημερίς της Κυβερνήσεως
- Εφημερίδες Βραδυνή, Ελεύθερον Βήμα, Πρωία, Καθημερινή, Πολιτεία, Ελεύθερος άνθρωπος, Εστία, Χρονικά, Ασύρματος, Ο Τύπος, Η Νίκη, Ακρόπολις, Ανεξάρτητος, Αθηναϊκά Νέα, Νέος Κόσμος.
- Περιοδικά Το Νέον Κράτος, Νέα Πολιτική, Προσφυγικός Κόσμος, Εργατική Ελλάς, Ναυτική Ελλάς,Ναυτική επιθεώρησις, Νέα Εστία, Ηώς, Οικονομικά Νέα, In Greece (Τουριστικό)
Πηγές-Αρχεία-Βιβλιογραφία-Βιογραφία
Πηγές-Αρχεία-Βιβλιογραφία-Βιογραφία
Η ιστοσελίδα προσφέρει στους αναγνώστες ιστορικά κείμενα σε μορφή PDF,
που προβάλλονται για πρώτη φορά στο διαδίκτυο και αποτελούν
ένα σημαντικό βιβλιογραφικό υλικό, σπάνιο στην ανεύρεσή του:
Το κεφάλαιο της προετοιμασίας του Στρατού, του Ναυτικού, της Αεροπορίας και της διεξαγωγής των πολεμικών επιχειρήσεων δεν καλύπτεται στην παρούσα ιστοσελίδα.
Η βιβλιογραφία αυτού του κεφαλαίου επίσης απουσιάζει. Αναφέρονται ενδεικτικά μόνο τα βασικά συγγράμματα, ορισμένα απομνημονεύματα των πρωταγωνιστών. Αρχιστρατήγου Αλ. Παπάγου. Αντιναυάρχων: Αλ. Σακελλαρίου, Δημ. Φωκά, Επαμ. Π. Καββαδία, Α.Γ. Σπανίδη, Π. Ε Κώνστα.
Copyright © 2009 by Ioanna Phoca
Υπάρχει και μία έκδοση "ΑΙ ΙΔΕΑΙ ΤΟΥ Ι ΜΕΤΑΞΑ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΝ"
που εκδόθηκε από "ΟΜΙΛΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ", και αναφέρει στην εισαγωγή:
"... ο Ιωάννης Μεταξάς δεν ήτο πανηγυρικός αγορητής, από αυτούς που αφθόνως προσφέρει η κομματική ζωή, τα απανθίσματα αυτά είναι και τώρα καί θα είναι, πάντοτε, επίκαιρα. Διά τούτο και συνεκετρώθησαν είς το βιβλίο αυτό. Όχι διά να προσθέσουν είς την δόξαν του ειπόντος, η οποία ουδείται ουδ'επιδέχεται αύξησιν, αλλά δια να κατευθύνουν, είς ώρας δισταγμών και συγχύσεων, πρός οδούς ασφαλείς τον πορευόμενον την αιωνίαν του πορείαν Ελληνισμόν.".
4η ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1936 -1939
4 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ