28η Οκτωβρίου 1940
28η Οκτωβρίου 1940
Copyright © 2009 by Ioanna Phoca
Ιωάννης Μεταξάς
Ιωάννης Μεταξάς
Εις το γραφείον του Προέδρου έφθασα πρώτος εκ των Υπουργών...εν τω μεταξύ έφθασαν και οι άλλοι Υπουργοί και κατά τας 4.15 συγκεντρωθήκαμε όλοι στην αίθουσα του Υπουργικού Συμβουλίου.
Εν μέσω νεκρικής σιγής ο Μεταξάς τους ανακοίνωσε τα διατρέξαντα και μετά είπε..
«Σήμερα αναλαμβάνουμε σκληρότατο αγώνα, με μέσα τελείως άνισα και δεν πρέπει να αυταπατώμεθα ότι θα πολεμήσωμεν μόνο τους Ιταλούς.Τα συμφέροντα του άξονος είναι αναπόσπαστα και αργά ή γρήγορα θα πολεμήσουμε και τους Γερμανούς.
Το πιθανώτατον είναι να χάσωμε προσωρινώς την Μακεδονίαν και την Ηπειρον και δεν αποκλείεται και αυτάς τας Αθήνας και τας εστίας μας και ότι έχουμε να εγκαταλείψωμεν προσωρινώς, μεταβαίνοντες εις Πελοπόννησον ή εις Κρήτην.
Ο πόλεμος λοιπόν που σήμερα αναλαμβάνει το Εθνος είναι μόνον και μόνο πόλεμος τιμής και επειδή πιστεύω βαθύτατα ότι αι ηθικαί αξίαι τελικώς θα θριαμβεύσουν επί των υλικών, έχω απόλυτον την πεποίθησιν ότι η νίκη θα είναι τελικώς με το μέρος των Συμμάχων.
Η γενική τύχη του Πολέμου δεν θα κριθεί στην Βαλκανικήν.
Εν τω μεταξύ βεβαίως θα υποφέρωμεν τα πάνδεινα, αλλά με το θαυμάσιο φρόνημα του λαού, με την ολόψυχον ένωσιν όλων των Ελλήνων και με το μεγάλο μίσος κατά των Ιταλών που προκάλεσε η Ελλη, εις το θαύμα πιστεύω, εις την Νίκην.
Και επειδή είμαι βαθύτατα θρήσκος νομίζω η Παναγία θα προστατεύση τα όπλα μας.
«Από τη στιγμήν αυτή είναι περιττό να προσθέσω ότι η κατεύθυνσις του Εθνους είναι μια και μόνη και ότι οιαδήποτε κριτική θα θεωρηθή ως ηττοπάθεια , ως προδοσία και τα παταχθή αμειλίκτως.
Είμαι βέβαιος εν τούτοις, ότι το Εθνος θ' απαντήσει ως είς άνθρωπος εις την φωνήν της Πατρίδος και όλοι θα αντιληφθούν ότι ο αγών αυτός είναι υπέρ βωμών και εστιών και ότι ουδέποτε η Πατρίς μας διέτρεξε παρομοίους κινδύνους από την εποχή των Μηδικών πολέμων. Μετά από αυτές τις δηλώσεις υπαγόρευσε στον γραμματέα διάγγελμα του προς τον Ελληνικόν Λαόν.
Διάγγελμα Πρωθυπουργού προς τον Ελληνικόν Λαόν.
28η Οκτωβρίου 1940
Η στιγμή επέστη που θα αγωνισθώμεν δια την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος, την ακεραιότητα και την τιμήν της. Μολονότι ετηρήσαμεν την πλέον αυστηρά ουδετερότητα και ίσην προς όλους, η Ιταλία μη αναγνωρίζουσα εις ημάς το δικαίωμα να ζώμεν ως ελεύθεροι Ελληνες, μου εξήτησε σήμερον την 3ης πρωινήν την παράδοσιν τμημάτων του εθνικού εδάφους, κατά την ίδιαν αυτής βούλησιν, και μου ανεκοίνωσεν ότι προς κατάληψιν αυτών, η κίνησις των στρατευμάτων της θα ήρχιζεν την 6η πρωινήν. Απήντησα εις τον Ιταλόν Πρέσβυν ότι θεωρώ και το αίτημα αυτό καθ' εαυτό και τον τρόπον με τον οποίον γίνεται τούτο, ως κήρυξιν πολέμου της Ιταλίας εναντίον της Ελλάδος.
Τώρα θα αποδείξωμεν εαν πράγματι έιμεθα άξιοι των προγόνων μας και της ελευθερίας την οποίαν μας εξησφάλισαν οι προπάτορές μας. Ολον το Εθνος ας εγερθή σύσσωμον. Αγωνισθήτε δια την Πατρίδα, τας γυναίκας, τα παιδιά σας και τας ιεράς παραδόσεις μας. Νυν υπέρ πάντων ο αγών
Ιωάννης Μεταξάς
Διάγγελμα της Α.Μ. του Βασιλέως προς τον Ελληνικόν Λαόν.
28η Οκτωβρίου 1940
Ο Πρόεδρος της Κυβερνήσεως σας ανήγγειλε προ ολίγου υπό ποίους όρους ηναγκάσθημεν να κατέλθωμεν εις πόλεμον κατά της Ιταλίας, επιβουλευθείσης την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος.
Κατα την Μεγάλην αυτήν στιγμήν είμαι βέβαιος ότι κάθε Ελλην και κάθε Ελληνίς θα εκτελέσωσι το καθήκον των μέχρι τέλους και θα φανώσιν αντάξιοι της ενδόξου ημών ιστορίας.
Με πίστη εις τον Θεόν και εις τα πεπρωμένα της φυλής, το Εθνος σύσσωμον και πειθαρχούν ως εις άνθρωπος θα αγωνισθή υπέρ βωμών και εστιών μέχρι τελικής νίκης.
Γεώργιος Β'
Ο Βασιλεύς Γεώργιος Β'
Ο Ι.Μεταξάς στο Εθνικό 'Ιδρυμα Ραδιφωνίας (ΕΙΡ)
Ο Ιωάννης Μεταξάς
Αμβροσίου Τζίφου, Υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας
(Γ.Α.Κ. φακ 54α ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ).