Copyright © 2009 by Ioanna Phoca
Το ΄Επος 1940 - 1941
Το ΄Επος 1940 - 1941
Ιωάννης Μεταξάς
Ιωάννης Μεταξάς
Παράλληλα ο Τσιάνο σημειώνει : Γεγονός είναι ότι την 8η ημέρα των επιχειρήσεων η πρωτοβουλία περιήλθε στους Ελληνες.
Παρόλη την πίεση που ασκεί ο Μεταξάς η βοήθεια της Αγγλία είναι κατά σταγόνες όπως αναφέρει ενώ η σκέψη του τώρα που άρχισε να αποδίδει το στρατηγικό σχέδιο της Ελλάδος στρέφεται με αγωνία προς την Γερμανία. Με επικλήσεις καλεί την Αγγλία να στείλει αεροπλάνα (που στις 15 Νοεμβρίου βομβαρδίζουν τα ιταλικά πλοία στον Τάραντα και εξασφαλίζεται η υπεροπλία του Αγγλικού στόλου στη Μεσόγειο).
17 Νοεμβρίου. ..Αγγλική κυβέρνησις επιμένει συμμετάσχομεν συνέδριον φιλικών των εθνών. Λέγω Πάλαιρετ ξάστερα: Θέλουν να προκαλέσουν πόλεμον Γερμανίας; Εάν το θέλουν το κάνω, αλλά και αυτοί υπεύθυνοι- και αφού δεν μπορούν να μας δώσουν αεροπορίαν κατά Ιταλών, τι θα γίνη όταν προστεθούν κα Γερμανοί;( θα έχω άραγε πάλιν γερμανοφιλίες;).
19 Νοεμβρίου... Επισκέπτεται τους πληγωμένους στον Ερυθρόν Σταυρόν και συνομιλεί με όλους.
22 Νοεμβρίου... Ορθιος στη πόρτα της Μεγάλης Βρετανίας, αναγγέλει.
Εκυριεύσαμεν την Κορυτσάν! Μεγάλη νίκη. Ενθουσιασμός απερίγραπτος. Πολεμικό Ανακοινωθέν υπ' αριθμόν 27, 22/11/1940
Απαντώ εις Μουσσολίνι. (Ραδιοφωνική ομιλία ο Ενθουσιασμός του Λαού και
ο Σπύρος Μελλάς γράφει απο το Μέτωπο, Αρχείο "ΕΣΤΙΑΣ")
24 Νοεμβρίου ...Μέτωπον προχωρούμεν.
28 Νοεμβρίου... Επισκέπτεται στο Γουδί το Σύνταγμα των Δωδεκαννησίων
30 Νοεμβρίου... Κατελήφθη Πόγραδετς
Την 1η Δεκεμβρίου πέφτουν τα πρώτα χιόνια και ο Μεταξάς σκέπτεται το στρατό
Εκεί κρύο , χιόνια και πως τους πονώνκαι τους αισθάνομαι τα παιδιά μου του στρατού! Να μπορούσα να ήμουνα και εγώ εκεί μαζί τους!-
5 Δεκεμβρίου. Κατελήφθη Πρεμετή
6 Δεκεμβρίου. Πήραμε τους Αγιους Σαράντα Αλλά με φοβίζει η προέλασις. Μεγάλη έκτασις και λίγα στρατεύματα.- Οι Ιταλοί φεύγουν.
8 Δεκεμβρίου. Κατελάβομεν το Αργυρόκαστρον. Ενθουσιασμός.-
11 Δεκεμβρίου εισηγείται να τηρηθεί ο στόλος για τα Δωδεκάνησα. Υπολογίζει τα πυρομαχικά ότι φθάνουν έως τα μέσα Απριλίου.
21 Δεκεμβρίου Εμπρός γλυκειά. Ελλάς Εμπρός. σημειώνει όταν ο ρυθμός προέλασης μειώνεται.
25 Δεκεμβρίου. Ανησυχίες μου πάντα. Θα συσσωρεύσουν στρατό το χειμώνα και την θα μας επιτεθούν την άνοιξη
Η έλλειψη πυρομαχικών, η δυσκολία στους ανεφοδιασμούς, το κρύο και τα κρυοπαγήματα, έλλειψις καμιόν παρόλα τα 500 που αναμένονται από τους Αγγλους, που δεν έιναι όμως αρκετά. Στις 28 Δεκεμβρίου σημειώνει εκ νέου Το ζήτημα της Δωδεκαννήσου εγείρεται . Οι Αγγλοι ανησυχούν για την Τουρκία.
Στις 29 επανέρχεται στο ζήτημα. Πάλαιρετ τον εκάλεσα πάλιν δια ζήτημα Δωδεκαννήσου. Φαίνεται ότι εισέρχεται εις κάποιον δρόμον ευνοικόν.
Φαίνεται μόνον.
Αμέσως μετά το Υπουργικό Συμβούλιο ο Μεταξάς συνέταξε και απέστειλε εγκύκλιο προς όλες τις Βασιλικές Πρεσβείες της Ελλάδος, στην οποίαν έδινε περιγραφή της επίδοσης του τελεσίγραφου του Γκράτσι. ΛΕΥΚΗ ΒΙΒΛΟΣ 1940 Αριθ. 179.
Στο Υπουργείο Στρατιωτικών συντάχθηκε το πρώτο πολεμικό ανακοινωθέν για το ραδιόφωνο.
«Αι Ιταλικαί στρατιωτικαί δυνάμεις προσβάλλουν από της 5.30 σήμερον τα ημέτερα τμήματα προκαλύψεως της ελληνοαλβανικής μεθορίου. Αι ημέτεραι δυνάμεις αμύνονται του Πατρίου Εδάφους».Οι μάχες άρχισαν στα σύνορα. Κυκλοφόρησαν οι πρώτες εφημερίδες με τις ειδήσεις του πολέμου και ο ενθουσιασμός των επιστρατευομένων ήταν πρωτοφανής.
Ο Μεταξάς και ο Βασιλιάς περιφέρονταν ανάμεσα στον κόσμο και στα σημεία επιστρατεύσεως. Η υποχώρηση των πρώτων 15 ημερών είναι συνειδητά σχεδιασμένη.
Στις 29 Οκτωβρίου σημειώνει. Σύμπτυξις προφυλακών μας Ηπειρον εις την κυρίαν γραμμήν μαχής...
Στις 30 Οκτωβρίου ο Μεταξάς καλεί τους ιδιοκτήτες και αρχισυντάκτες του αθηναικού τύπου στο Γενικό Στρατηγείο, που βρίσκεται εγκατεστημένο στο υπόγειο του Ξενοδοχείου της Μεγάλης Βρετανίας, στο Σύνταγμα. Εκφωνεί ιστορικό λόγο στον οποίον θα εξηγήσει την εξωτερική του πολιτική και τους λόγους που πήρε αυτές τις αποφάσεις και θα εκφράσει την πίστη του στην τελική νίκη. Στο λόγο αυτό καταλήγει μιλώντας για το τηλεγράφημα του Τσώρτσιλ. Εκείνοι οι οποίοι εις το τηλεγράφημα αυτό δεν βλέπουν γραπτήν την επιβεβαίωσιν άγραφου συμφωνίας δια τα δωδεκάννησα, δεν ξέρουν να διαβάζουν μέσα από τις γραμμές.
10 Ιανουαρίου Νίκη Κλεισούρας.
Ομως ακολουθούν ειδήσεις από την Βουλγαρία που δεν είναι ευχάριστες. Η Γιουγκοσλαυία σιωπά. Η Τουρκία απουσιάζει. Η Οι Αγγλοι δεν είναι πρόθυμοι να δώσουν πιστώσεις. Το βράδυ της 12ης συναντά για πρώτη φορά τον Ουέιβελ αρχιστράτηγο των Αγγλων. Τις δύο επόμενες μέρες είχε αλλεπάλληλες συναντήσεις με τον Πάλαιρετ τον Ουέιβελ και άλλους στρατιωτικούς. Από την αντικατασκοπεία της Γερμανίας πληροφορείται ότι επίκειται εισβολή Γερμανίας εις Βουλγαρία, που την εσταμάτησε η Ρωσσία.
Στις 14 στέλνει την κόρη του Λουκία, σε εμπιστευτική αποστολή στο μέτωπο, στην 2η Μεραρχία. Εφθασε στο Αργυρόκαστρο.
Στην συνάντηση της 15ης Ιανουαρίου διαβεβαιεί τους Αγγλους ότι δεν πρόκειται ποτέ να κάνει ξεχωριστή ειρήνη με την Γερμανία. Και ότι ο αγώνας γίνεται για την τιμή της Ελλάδος και μόνο. Όμως αντικρούσει το αίτημά τους να φέρουν δυνάμεις στη Θεσσαλονίκη γιατί είναι ανεπαρκείς. Εργάσθηκα μέχρι βαθειάς νυκτός γράφει την 17 Ιανουαρίου και αυτή είναι η τελευταία καταγραφή. Είναι πια άρρωστος. Παρόλα την 18 συντάσσει μία Διακοίνωση, που απευθύνεται στην Βρεταννική Κυβέρνηση.
Ο αγώνας του έχει φτάσει στο τέλος. Εδωσε κυριολεκτικά τη ζωή του στην Ελλάδα. Ο θάνατος επήλθε την Τετάρτη 29 Ιανουαρίου 1941,στις 6.20 το πρωί. Ο Πόλεμος συνεχίζεται. Η εισβολή των Γερμανών στην Αθήνα θα γίνει την 27 Απριλίου 1941 (Εφημερίδα ΑΘΗΝΑΪΚΑ ΝΕΑ 29 Απριλίου 1941).
Στις 9 Νοεμβρίου σημειώνει
Νίκη Πίνδου- 1η Νίκη εις Πίνδον.
Η μεραρχία των Αλπινιστών κατεστράφη.
28η Οκτωβρίου 1940 "Νίκη και Δόξα"
έως τον θάνατο του Ι.Μεταξά την
29η Ιανουαρίου 1941
Γ.Σ. Ξεν. Της Μεγάλης Βρετανίας. Η 1η Νίκη.
Το Πολεμικό Συμβούλιο με τον Πάλαιρετ και Ουέιβελ
Ο Ιωάννης Μεταξάς
Και έτσι φτάνει το 1941.
Στις 2 Ιανουαρίου σημειώνει στο τετράδιο των σκέψεων την αποτίμηση των φασιστικών καθεστώτων. Στις 3 Ιανουαρίου η κατάσταση είναι κρισιμωτάτη. Ο Μεταξάς θα ξενυχτίσει και πάλι στο Στρατηγείο και θα δώσει ακόμη μια φορά οδηγίες Κατόρθωσα με τέχνη να μην παύσει η επίθεσις έστω και περιορισμένη
έως ότου συμπληρωθεί ο ανεφοδιασμός και τακτοποιηθεί η ανασυγκρότησις του Στρατού.
Στις 4 Ιανουαρίου ακολουθεί το Πολεμικό Συμβούλιο με τον Νταλμπιάκ. Από τους Αγγλους φτάνουν 200 αντί 500 καμιόν. Τα 300 εξηνεμίσθησαν. Μας εγκατέλειψαν; Χάριν αγώνος Αφρικής; Τι θα κάμωμεν;- Θα τα βγάλωμεν περα! Αλλά με τι αγώνες και ποίας θυσίας! Από το Λονδίνο λαμβάνει τηλεγράφημα ότι ο Γερμανικός στρατός κινείται. Ο Μεταξάς καταλαβαίνει ότι οι κινήσεις γίνονται με στόχο την Θεσσαλονίκη. Τον προειδοποιούν να υποταχθεί στον Χίτλερ και εκείνος σημειώνει
Καλλίτερα να πεθάνωμεν. ..Το θάρρος δεν με απολείπει. Αλά είναι βαρύ το ποτήριον...σέρβοι δεν μας δίδουν τα υποχσεθέντα πυρομαχικά. Λένε ότι δεν ια επιτρέψουν σε κανένα να παραβιάσει το έδαφός των. Ιταλον,Γερμανόν, Αγγλον. Ούτε αυτό το τηρούν.
Στις 8 Ιανουαρίου άρχιζει η επίθεση και ο Παπάγος πάει στο μέτωπο.